Naj­bar­dziej szko­dli­wymi sub­stan­cjami powsta­jącymi w wyniku dzia­łal­no­ści czło­wieka są: 

Dzieci nara­żone są o wiele bar­dziej niż doro­śli na dzia­ła­nia szko­dli­wych sub­stan­cji. Jak prze­ko­nuje prof. Wie­sław Jędry­chow­ski z Kate­dry Epi­de­mio­lo­gii i Medy­cyny Zapo­bie­gaw­czej Col­le­gium Medi­cum UJ w Kra­ko­wie najbar­dziej nara­żony jest płód znaj­du­jący się w łonie matki. Związki takie jak wie­lo­pier­ście­niowe węglo­wo­dory aro­ma­tyczne (np.: benzo(a)piren) z łatwo­ścią prze­ni­kają przez barierę łoży­ska i prze­do­stają się bez­po­śred­nio do orga­ni­zmu dziecka, co nie pozo­staje bez wpływu na jego dal­szy roz­wój. Jak poka­zują bada­nia prof. Jędry­chow­skiego dzieci te są cztery razy bar­dziej podatne na zacho­ro­wa­nia typu astma, czy aler­gia. Efek­tem wpływu zanie­czysz­czeń są także: opóź­niony roz­wój inte­lek­tu­alny, zabu­rze­nia roz­woju płuc, pro­blemy z pamię­cią, uwagą i kon­cen­tra­cją, wyż­szy poziom nie­po­koju i częst­sze zacho­wa­nia depre­syjne (wpływ na układ ner­wowy). U małych dzieci wcze­snym sygna­łem uszko­dze­nia sys­temu ner­wo­wego w okre­sie życia pło­do­wego mogą być zabu­rze­nia roz­woju psy­cho­mo­to­rycz­nego. Bada­nia te zostały prze­pro­wa­dzone w latach 2001-2006 w Kra­ko­wie we współ­pracy z naukow­cami z Uni­wer­sy­tetu Colum­bia w Nowym Jorku. Ame­ry­kań­scy bada­cze zaob­ser­wo­wali podobne efekty w rów­no­le­gle pro­wa­dzo­nych bada­niach. Wyniki tych prac suge­rują, że wpływ zanie­czysz­czo­nego powie­trza w okre­sie pło­do­wym rzu­tuje nega­tyw­nie na roz­wój dzieci do 5 roku życia. 

 

U osób star­szych dłu­go­letni kon­takt z pyłem zawie­szo­nym zwięk­sza ryzyko wystą­pie­nia zawału, a u cho­ru­ją­cych na nie­do­krwie­nie serca, nasila i przy­spie­sza pro­ces sta­rze­nia się układu ner­wo­wego, co w kon­se­kwen­cji pogłę­bia upo­śle­dze­nie zdol­no­ści poznaw­czych i spraw­no­ści umy­sło­wej (demen­cja). Benzo(a)piren wyka­zuje tok­sycz­ność ukła­dową, powo­du­jąc uszko­dze­nie nad­ner­czy, układu chłon­nego, krwio­twór­czego i odde­cho­wego. Krót­ko­trwała eks­po­zy­cja na wyso­kie stę­że­nia pyłu zawie­szonego PM2,5 jest rów­nie nie­bez­pieczna. Powo­duje wzrost liczby zgo­nów z powodu cho­rób układu odde­cho­wego i krą­że­nia oraz wzrost ryzyka nagłych przy­pad­ków wyma­ga­ją­cych hospi­ta­li­za­cji. Jak podaje Świa­towa Orga­ni­za­cja Zdro­wia (WHO) zanie­czysz­czone powie­trze przy­czynia się istot­nie do przed­wcze­snych zgo­nów. Według danych WHO, z tego powodu, co roku w Pol­sce umiera 42–45 tys. osób (sta­ty­stycz­nie jedna osoba co dzie­sięć minut). W Euro­pie w gor­szej sytu­acji są tylko: Ser­bo­wie, Rumuni, Węgrzy i Ukra­ińcy. Zda­niem WHO zanie­czysz­czone powie­trze i jego skutki, to także kon­kretny wymiar finan­sowy. Sza­cuje się, że z tego powodu tra­cimy, jako kraj, ponad 100 mld USD rocz­nie.